حساب ارزی، یک نوع حساب بانکی است که امکان واریز و برداشت ارزهای خارجی را فراهم می‌کند. این نوع حساب به افراد اجازه می‌دهد تا ارزهای خارجی را در بانک نگهداری کرده و از آن برای انجام تراکنش‌های بین‌المللی و معاملات با ارزهای دیگر استفاده نمایند.
همچنین، با استفاده از حساب ارزی، امکان سرمایه‌گذاری در ارزها و برداشت آنها در سفرهای خارجی، دریافت دلار سهمیه‌ای و سایر فعالیت‌های مرتبط با ارزهای خارجی وجود دارد. این نوع حساب می‌تواند به صورت حضوری و یا غیرحضوری افتتاح شود.
حساب ارزی به فرد این امکان را می‌دهد که ارزهای مختلفی مانند دلار آمریکا، یورو، پوند استرلینگ و سایر ارزها را نگهداری کند و از آنها برای سرمایه‌گذاری در بازار جهانی ارز، تجارت بین‌المللی، استفاده در سفرهای خارجی و انجام معاملات مختلف بهره‌مند شود. همچنین، افراد برای دریافت ارز سهمیه‌ای نیز به این حساب نیاز خواهند داشت.
با توجه به اهمیت این موضوع، در این مقاله به موضوعاتی از قبیل ماهیت حساب ارزی، شرایط و نحوه‌ی افتتاح آن به صورت غیرحضوری و حضوری، میزان سود حساب ارزی و مزایا و معایب آن اشاره خواهد شد.
حساب ارزی چیست؟
قبلا در جواب به پرسش “حساب ارزی چیست؟” بیان شد که حساب ارزی به فرد این امکان را می‌دهد که ارزهای خارجی را در بانک نگهداری کرده و از آن برای تراکنش‌های بین‌المللی و معاملات با ارزهای دیگر استفاده کند. به طور معمول، حساب ارزی به شخص این امکان را می‌دهد که به ارز سهمیه‌ای یا ارز مسافرتی دسترسی داشته باشد.
در ایران، برای دریافت ارز سهمیه‌ای، ضروری است که یک حساب ارزی در بانک مورد نظر مانند بانک ملت یا بانک پارسیان افتتاح شود. دولت ایران برای کنترل جریان ارز خارجی، سیاست‌هایی را اجرا کرده و ارائه سهمیه ارزی به شهروندان یکی از این موارد است. بنابراین، برای دریافت سهمیه ارزی، ابتدا باید حساب مخصوص به آن، یعنی حساب ارزی، افتتاح شود. مراحل افتتاح حساب ارزی بسیار ساده است و در ادامه مقاله به این موضوع پرداخته خواهد شد.
داشتن حساب ارزی به افراد این امکان را می‌دهد تا به صورت قانونی ارز دریافت کنند و از آن در مواردی مانند سرمایه‌گذاری یا مسافرت استفاده کنند. همچنین، با داشتن حساب ارزی می‌توان مبادله ارز را به صورت آسان‌تر و مطمئن‌تر انجام داد.
پس از افتتاح حساب ارزی، فرد قادر است سهمیه ارزی مخصوص خود را دریافت کند. لازم به ذکر است که مقدار و نوع ارز سهمیه‌ای و شرایط دریافت آن توسط دولت تعیین می‌شود و ممکن است در طول سال‌ها، متغیر باشد.
با داشتن حساب بانکی ارزی، می‌توان ارزهای مختلفی را در حساب بانکی نگهداری کرد. معمولاً بانک‌ها ارزهای پرکاربرد مانند دلار آمریکا (USD)، یورو (EUR)، پوند استرلینگ (GBP)، فرانک سوئیس (CHF) و یوان چین (CNY) را در حساب بانکی ارزی قبول می‌کند.
بطور طبیعی، بسته به بانک مورد نظر، ارزهای دیگری مانند دلار کانادا (CAD)، دلار استرالیا (AUD)، دلار نیوزیلند (NZD) و ارزهای دیگر نیز ممکن است در حساب بانکی ارزی فرد، قابل نگهداری باشند. برخی بانک‌ها همچنین ممکن است امکان نگهداری ارزهای نادر و خاص را نیز در حساب بانکی ارزی فراهم کنند، اما لیست ارزهای موجود بسته به سیاست هر بانک و محدودیت‌های قانونی کشور می‌تواند متفاوت باشد.
لازم به ذکر است که در هنگام انتخاب حساب بانکی ارزی، هزینه‌های مربوط به باز کردن حساب، هزینه تبدیل ارز و هزینه‌های سایر خدمات بانکی مرتبط با ارزها ممکن است متفاوت باشند. بهترین راه برای کسب اطلاعات دقیق درباره قابلیت‌ها و خدمات بانکی مرتبط با حساب ارزی، مراجعه به بانک‌ها و مؤسسات مالی مختلف و گرفتن راهنمایی و مشاوره از این مراکز می‌باشد.
شرایط افتتاح حساب ارزی
شرایط افتتاح حساب ارزی نسبت به افتتاح سایر انواع سپرده بانکی کمی متفاوت تر است. بر اساس اطلاعات بانک مرکزی، تمامی بانک‌های دولتی و خصوصی، توانایی افتتاح حساب ارزی برای درخواست‌کنندگان را دارند. افراد می‌توانند با داشتن یک سری شرایط، بدون نیاز به دریافت هرگونه سرمایه اولیه، حساب ارزی خود را در بانک مورد نظر خود، افتتاح کنند. بنابراین، برای افتتاح حساب ارزی، نیازی به داشتن موجودی اولیه در حساب بانکی برای حساب‌های پس‌انداز و قرض‌الحسنه وجود ندارد.
متقاضیان باید حساب خرید ارز سهمیه‌ای خود را حداقل به مدت ۶ ماه باز بگذارند و حداقل موجودی لازم برای استمرار حساب ارزی، ۱۰۰ دلار یا یورو برای حساب‌های قرض‌الحسنه و ۱۰۰۰ دلار یا یورو برای سپرده‌های مدت‌دار اعلام شده است.
افتتاح حساب ارزی برای اتباع خارجی نیز ممکن است. بر اساس قوانین و مقررات بانک مرکزی، افرادی که ملیت ایرانی ندارند می‌توانند با ارائه مدارک و اسناد معتبر مانند پاسپورت معتبر یا سند اقامت دائم یا موقت، اقدام به افتتاح حساب ارزی در بانک‌های مورد نظر خود نمایند.
همچنین هر فرد مجاز است تنها برای یکی از ارزهای خارجی حساب بانکی باز کند. به عنوان مثال، امکان واریز دلار به حساب ارزی ای که برای یورو افتتاح شده نیست. مدارک مورد نیاز برای افتتاح حساب بانکی ارزی به شرکت و مشتری حقیقی ممکن است متفاوت باشد.
در ادامه مدارک مورد نیاز برای هر دسته آورده شده است:
اشخاص حقیقی:
1. کپی و اصل شناسنامه همراه با اصل کارت ملی (جدید).
2. تکمیل فرم مربوط به افتتاح حساب و قبول شرایط نام برده شده برای حساب سپرده ارزی.
3. کپی و اصل سند محل اقامت.
4. تأمین حداقل موجودی ارزی برای افتتاح حساب.
5. عدم وجود سابقه بد (چک برگشتی و بدهی بانکی) در سیستم بانکی کشور.
اشخاص حقوقی:
1. مدارک هویتی صاحبان امضای مجاز شرکت طبق اساسنامه و آخرین آگهی منتشر شده در روزنامه رسمی.
2. مدارک هویتی شرکت یا موسسه شامل شرکت‌نامه، اساسنامه، روزنامه رسمی، آگهی تأسیس اولیه، صورتجلسه مجمع عمومی مبنی بر آخرین تغییرات.
3. تعهد مبتنی بر درست بودن اطلاعات آخرین مدارک ارسال شده و اطلاعات مربوط به شرکت و همچنین اعلام کتبی هرنوع تغییری به محض وقوع در اساسنامه.
4. مدارک شناسایی و نامه نماینده شرکت به صورت رسمی برای افتتاح حساب.
5. تکمیل قرارداد مرتبط با افتتاح حساب و قبول شرایط حساب سپرده ارزی.
افراد با داشتن مدارک مورد نیاز می‌توانند به راحتی حساب ارزی خود را باز کنند. این مدارک باید کامل و معتبر باشند تا فرایند افتتاح حساب بانکی به سرعت و با دقت صورت بگیرد. همچنین، مهم است به یاد داشته باشید که هر فرد تنها می‌تواند با یک کد ملی، صاحب یک حساب ارزی باشد، به این معنا که نمی‌توانید دو حساب ارزی را با یک کد ملی داشته باشید.
افتتاح حساب ارزی آنلاین
امکان افتتاح حساب ارزی آنلاین در بعضی از بانک‌های ایران وجود دارد و بانک ملی یکی از این بانک‌هاست. بانک ملی به منظور کاهش مراجعه حضوری متقاضیان به شعب بانکی، امکان افتتاح حساب ارزی آنلاین را در کمتر از ۲ دقیقه برای کاربران فراهم کرده است.
برای افتتاح حساب ارزی بانک ملی به صورت آنلاین، ابتدا باید وارد سایت بانک ملی به نشانه my.bmi.ir شد. برای سهولت مراحل افتتاح حساب ارزی به صورت غیر حضوری، پیشنهاد می‌شود از اپلیکیشن بانک ملی که برای اندروید و آی‌او‌اس طراحی شده استفاده کنید.
هنگامی که شخص وارد برنامه بام می‌شود، در قدم اول با صفحه‌ای رو به رو مواجه می‌شود. اگر از قبل در سامانه بام ثبت‌نام شده باشد، باید روی گزینه “ورود به بام” کلیک شود. در غیر این صورت، فرد باید روی گزینه اول، یعنی “ثبت نام در بام” کلیک کند.
پس از ورود به پنل کاربری، در نوار بالا انگشت خود را از راست به چپ کشیده و روی گزینه “افتتاح حساب” کلیک کند. لازم به ذکر است که افراد می‌توانند از طریق اپلیکیشن بام به خدمات دیگر بانک ملی دسترسی پیدا کنند.
در صفحه بعد، به فرد دو گزینه انتخابی معرفی می‌شود. اگر شخص قصد افتتاح حساب ریالی داشته باشد، باید روی گزینه “حساب ریالی” کلیک کند. اگر قصد افتتاح حساب ارزی داشته باشد، باید روی گزینه “حساب ارزی” کلیک کرده و بسته به نوع ارزی که در نظر دارد، مرحله سوم افتتاح حساب خود را به پیش ببرد و روی گزینه “ادامه” کلیک کند.
در مرحله بعد، باید شهر مورد نظر و شعبه بانکی که قرار است در آن حساب باز شود را انتخاب کرده و وارد مرحله نهایی کردن حساب شوید. پیشنهاد می‌شود که در اکثر مواقع نزدیک‌ترین شعبه بانکی مورد نظر به محل سکونت فرد، مورد انتخابی او باشد.
در نهایت، با کلیک بر روی گزینه “تایید” (در صورت صحیح بودن اطلاعات)، مراحل ثبت حساب ارزی فرد انجام می‌شود و متقاضی می‌تواند از خدمات حساب ارزی مانند برداشت یا واریز وجه استفاده کرده و تمامی اقدامات مالی جهت واریز یا برداشت سرمایه را به صورت آنلاین انجام دهد.
بالاترین سود حساب ارزی
بانک مرکزی اخیراً اعلام کرده است که بانک‌ها به عنوان عامل از سوی بانک مرکزی، برای سپرده‌های دلاری، سود 4 درصدی به مدت یک سال، برای حساب ارزی یورو، سود 3 درصدی و برای حساب ارزی درهم، سود 2 درصدی را پرداخت خواهند کرد. اگر مشتری تمایل داشته باشد، با موافقت بانک مرکزی، دوره سپرده‌گذاری یک ساله قابل تمدید است و سود ارزی ماهانه به حساب مشتری واریز می‌شود. در حال حاضر، بالاترین سود حساب ارزی، مربوط به حساب ارزی دلاری است.
بانک مرکزی عنوان کرده است که در صورت سپرده‌گذاری ارز به صورت کاغذی، این بانک موظف است در زمان سررسید، مبلغ سپرده و سود مربوطه را به صورت ارزی به سپرده‌گذار بازپرداخت کند. با این حال، تنها تعداد محدودی از بانک‌ها (بانک‌های دولتی و خصوصی) به این ابلاغیه عمل می‌کنند.
بعضی از بانک‌ها عنوانی با نام “بالاترین سود” اعلام می‌کنند که با سود اعلام شده توسط بانک مرکزی تفاوت دارد و یا برخی از بانک‌ها تضمینی برای بازپرداخت سپرده‌های ارزی به مشتری نمی‌دهند. در ادامه، به چگونگی پرداخت سود در برخی بانک‌ها پرداخته شده است:
**بانک ملت**: برای افتتاح حساب ارزی در این بانک، برای هر هزار دلار و هزار یورو، سود دو درصد با تضمین بازپرداخت ارزی برای متقاضی در نظر گرفته شده است. بانک ملت در حال حاضر به دلیل محبوبیت بسیار زیاد از طرف کاربران و مشتریان خود، به نوعی بهترین بانک برای افتتاح حساب ارزی می‌باشد.
با توجه به موارد گفته شده، بانک پارسیان برای سپرده‌های دلاری و یورویی با حداقل مقدار سپرده و بدون کف مقدار سپرده، با سود سالانه 4 درصد و با تضمین بازپرداخت ارزی ارائه می‌شود. این گزینه برای افرادی که به دنبال سود متوسط هستند و همچنین تمایل دارند که از تضمین بازپرداخت ارزی بهره‌مند شوند، مناسب است.
بانک پاسارگاد از سوی دیگر، با سود‌های متغیر در دوره‌های مختلف و بدون ضمانت بازپرداخت، گزینه‌ای مناسب است اما نیاز به حداقل مقدار سپرده دارد. این گزینه برای افرادی که مقدار کمی از ارز را برای مدت زمان‌های مختلف می‌خواهند سرمایه‌گذاری کنند، مناسب است.
در نهایت، بانک سپه با سود سالانه حداقل 25 صدم درصد برای سپرده‌های با مقادیر بالا، اما با کمترین تضمین بازپرداخت ارزی، گزینه‌ای برای افرادی است که به دنبال سود بالا هستند و آماده‌اند ریسک بیشتری را بپذیرند.
در انتخاب بین این بانک‌ها، مهم است که افراد به تراز سود، مقدار سپرده، تضمین بازپرداخت و ریسک مرتبط با هر گزینه توجه کنند تا بهترین تصمیم را برای خود بگیرند.
سقف برداشت از حساب ارزی
تصمیم اخیر اعلام شده توسط «هادی خانی»، معاون وزیر اقتصاد، در جهت تعیین سقف مجاز برای برداشت وجه نقدی ارزی از حساب‌های ارزی اشخاص حقیقی و حقوقی توسط ارائه‌دهندگان خدمات ارزی، با هدف رفع موانع پیشروی نظام بانکی و افزایش رضایت ارباب‌رجوع اتخاذ شده است.
این تصمیم بر اساس ماده 14 الحاقی قانون مبارزه با پول‌شویی و تبصره 2 ماده 114 آیین‌نامه اجرایی آن، به منظور تنظیم سقف مجاز برای میزان وجه نقد ارزی است که ارائه‌دهندگان خدمات به ارباب‌رجوع می‌توانند بصورت دوره‌ای ارائه کنند. این سقف مجاز توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین و اعلام خواهد شد، و به منظور تطبیق با شرایط مختلف با توجه به وضعیت بازار و نیازهای اقتصادی تعیین خواهد شد.
با توجه به اطلاعات ارائه شده، پس از خرید و واریز ارز به حساب معین، امکان برداشت اسکناس دلار از حساب این حساب پس از پنج روز کاری فراهم خواهد شد. اما، میزان ارز دولتی قابل دریافت محدودیت‌هایی دارد و برای سقف برداشت از حساب ارزی، در سال 1402 تا سقف 2000 یورو یا معادل آن برای ارزهای دیگر، خرید ارز تایید شده است.
در نتیجه، افراد باید به محدودیت‌ها و شرایط مربوط به خرید ارز و برداشت آن از حساب‌های ارزی توجه کنند و از اطلاعات جدید و موازی با تغییرات قوانین و مقررات بانکی آگاهی داشته باشند.
مزایا و معایب حساب ارزی
حساب بانکی ارزی دارای مزایای مهمی است که می‌تواند برای افرادی که به دنبال حفظ دارایی‌های ارزی خود هستند، بسیار ارزشمند باشد. برخی از این مزایا عبارتند از:
- حفاظت از دارایی‌های ارزی: داشتن حساب بانکی ارزی به شما اجازه می‌دهد که دارایی‌های ارزی خود را در یک محیط امن و قابل اعتماد نگهداری کنید. با واریز ارز به حساب بانکی ارزی، شما می‌توانید از سپرده‌های ارزی استفاده کنید و در مقابل تغییرات ناخواسته ارز، از ایمنی بیشتری برخوردار شوید.
**آسانی در معاملات بین‌المللی:** حساب بانکی ارزی به افراد و شرکت‌ها امکان می‌دهد تا بدون مواجهه با محدودیت‌ها و مشکلات مربوط به تبدیل ارز، در معاملات بین‌المللی شرکت کنند. این امر برای تجار و کسب و کارهایی که با مشتریان و تامین‌کنندگان خارجی همکاری می‌کنند، بسیار مفید و موثر است.
**سهولت در تبدیل ارز:** داشتن حساب بانکی ارزی به افراد این امکان را می‌دهد که به راحتی و در زمان مناسب، ارزهای خارجی خود را به ارز محلی یا ارز دیگر تبدیل کنند. این سهولت در تبدیل ارز می‌تواند در مواقعی که نیاز به استفاده از ارز محلی دارند، بسیار مفید باشد و از هزینه‌ها و زمان‌های مربوط به تبدیل ارز در بازارهای رسمی و غیررسمی کاسته شود.
استفاده از حساب بانکی ارزی همراه با برخی معایب نیز همراه است. برخی از این معایب عبارتند از:
1. **هزینه‌های مربوط به تبدیل ارز:** هنگامی که از حساب بانکی ارزی استفاده می‌شود و نیاز به تبدیل ارز وجود دارد، بانک ممکن است هزینه‌هایی در قالب کارمزد خدمات بانکی یا نرخ تبدیل اعمال کند. این هزینه‌ها ممکن است به طور مستقیم از موجودی حساب کسر شوند و به هزینه کلی معاملات اضافه شوند که ممکن است بر برخی از افراد تأثیر منفی بگذارد.
2. **محدودیت‌ها در نوع ارزهای قابل نگهداری:** برخی از حساب‌های ارزی ممکن است محدودیت‌هایی در نوع ارزهایی که می‌توان در آنها حساب داشت، اعمال کنند. برخی از بانک‌ها ممکن است تنها ارزهای مشخصی را پشتیبانی کنند و امکان نگهداری از ارزهای دیگر را ندهند که این موضوع می‌تواند محدودیت‌هایی برای افرادی که نیاز به نگهداری از ارزهای خاص دارند، ایجاد کند.
3. **نرخ بهره کمتر:** حساب‌های بانکی ارزی ممکن است نرخ بهره کمتری نسبت به حساب‌های بانکی در ارز محلی داشته باشند. این مسئله می‌تواند برای فرد معایبی در جذب سود و بهره‌وری مالی به همراه داشته باشد.
با این وجود، باید به دقت مزایا و معایب حساب بانکی ارزی را مقایسه کرده و با نیازها و هدف‌های مالی خود هماهنگ کنید تا تصمیم مناسبی را اتخاذ کنید.
سوالات متداول
1- بالاترین میزان سود حساب ارزی متعلق به کدام بانک است؟
2- آیا افتتاح حساب ارزی به صورت آنلاین امکان پذیر است؟
