دریافت و پیگیری تسهیلات مطابق با تبصره ۱۸ قانون بودجه، در صورت داشتن شرایط و مدارک مورد نیاز، مانند داشتن مجوز و عدم داشتن بدهی معوقه بانکی، با ورود و ثبت درخواست در سامانه ثبت نام تسهیلات توسعه اشتغال دستگاه اجرایی ارائه دهنده این تسهیلات، ممکن است. نرخ سود و مبلغ این تسهیلات، بسته به نهاد ارائه دهنده آن، متغیر است.
یکی از مهمترین عواملی که در حلقه اقتصادی کشورها تأثیرگذار است، رشد و رونق کسب و کارها و ایجاد اشتغال است. به همین دلیل، دولت جمهوری اسلامی ایران هر ساله، در قانون بودجه، در خصوص حمایتهای مالی از کسب و کارها و ایجاد اشتغال، تعییناتی اعلام مینماید.
از جمله طرحهای حمایتی دولت در قانون بودجه، با هدف توسعه کسب و کارها و ایجاد اشتغال، وام و تسهیلات تبصره ۱۸ قانون بودجه است که تنها به متقاضیان واجد شرایط و آشنایی با نحوه ثبت نام این تسهیلات، ارائه میشود.
با توجه به اهمیت بیش از پیش این تسهیلات، در مقاله حاضر، به ماهیت، شرایط دریافت، مدارک مورد نیاز و سامانه ثبت نام تسهیلات توسعه اشتغال (تبصره ۱۸) پرداخته شده و نحوه ثبت نام و دریافت، همچنین مبلغ و نرخ سود و پیگیری تسهیلات تبصره ۱۸ قانون بودجه، توضیح داده شده است.
وام تبصره ۱۸ چیست
در پاسخ به این پرسش که وام تبصره ۱۸ چیست؟ باید تبصره ۱۴ ماده ۱ دستورالعمل اجرایی جزء (۳) بند (ج) تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۴۰۲ را مورد بررسی قرار داد. مستند به این تبصره، میتوان گفت که وام تبصره ۱۸، وامی است قرضالحسنه که به موجب قانون بودجه در سال نگارش این مقاله (دی ماه ۱۴۰۲) به افراد زیر اعطا میشود:
“کلیه صاحبین کسب و کار حقیقی و حقوقی دارنده مجوز فعالیت از دستگاه اجرایی، که دارای شناسه یکتای صادره از درگاه ملی مجوزهای کشور (moavez.ir) میباشد، به استثنای متقاضیانی که مجوز فعالیت خود را قبل از سال ۱۴۰۲ دریافت نمودهاند.”
مستند به تبصره ۱۸ قانون بودجه ۱۴۰۲، هدف از اعطای این وام، مواردی چون “حمایت از تولید و اشتغال پایدار؛ رشد تولید ملی از طرق مختلف؛ ارتقا بهرهوری؛ تکمیل طرحهای تولیدی نیمهتمام؛ احیای واحدهای تولیدی راکد و بازسازی و نوسازی واحدهای تولیدی موجود؛ استفاده از ظرفیتهای خالی بنگاههای تولیدی و تکمیل زنجیره ارزش تولید” میباشد.
بر اساس تبصره ۱۸، اولویت در تعلق وام به طرحهای دانشبنیان و پیشران است و از همین رو، در سال ۱۴۰۲، صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری، با در نظر گرفتن بند “ب” جزء ۴ تبصره ۱۸ قانون بودجه ۱۴۰۲ و با هدف کمک به توسعه اشتغال در زیستبوم فناوری و نوآوری کشور، شرکتهای دانشبنیان، فناور و خلاق متقاضی تسهیلات مالی را شناسایی و ارزیابی نموده و برای دریافت تسهیلات، به بانکهای عامل، معرفی مینماید.
با توجه به گزارشهای منتشر شده درباره تسهیلات موجود در تبصره ۱۸ قانون بودجه 1402، این تسهیلات به صورت وامهای حمایتی اشتغالی، تولیدی، پیشران اقتصادی و دانشبنیان توسط دستگاههای اجرایی و نهادهای مرتبط با دریافت بودجه از دولت ارائه میشود به افرادی که شرایط لازم را دارند.
شرایط دریافت وام تبصره 18
در توضیح شرایط دریافت وام مطابق تبصره ۱۸، باید ذکر کرد که این شرایط بسته به حوزه فعالیت متقاضی متفاوت است؛ زیرا هر دستگاه اجرایی دریافتکننده بودجه تسهیلات تبصره ۱۸ قانون بودجه، شرایط خاص خود را برای متقاضیان این تسهیلات در نظر گرفته است. بنابراین، متقاضیان برای دریافت و ثبتنام در تسهیلات توسعه اشتغال مطابق تبصره ۱۸، باید به بخشنامه دستگاه اجرایی مربوط به حوزه کار آن دستگاه مراجعه کنند تا اطلاعات دقیق در خصوص شرایط دریافت این تسهیلات را دریافت کنند.
به طور کلی، از مهمترین شرایط عمومی دریافت این تسهیلات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1. متقاضی باید یک شخص حقیقی با اهلیت یا یک شخص حقوقی قانونی باشد.
2. متقاضی باید در یکی از حوزههای فعالیت مد نظر دستگاه اجرایی اعطا کننده تسهیلات تبصره ۱۸، فعالیت داشته باشد.
3. طرح یا پروژهای که متقاضی قصد اخذ تسهیلات برای آن را دارد، باید به تایید دستگاه اجرایی مربوطه رسیده باشد.
4. متقاضی باید در سامانه ثبتنام تسهیلات توسعه اشتغال تبصره ۱۸، درخواست اعطای تسهیلات خود را ثبت کرده باشد.
متقاضی برای ثبتنام در تسهیلات توسعه اشتغال تبصره ۱۸، باید از مدارک لازم برخوردار باشد و همچنین باید دارای سابقه فعالیت اقتصادی و مالی مناسب باشد. علاوه بر این، نتیجه اعتبارسنجی بانکی آن باید مثبت باشد و باید از هیچ اقساط معوقه و چک برگشتیای برخوردار نباشد.
مدارک لازم برای دریافت تسهیلات توسعه اشتغال (تبصره ۱۸)
دریافت تسهیلات توسعه اشتغال تبصره ۱۸ قانون بودجه، مستلزم برخورداری از مدارک لازم است. اما به دلیل تنوع در این مدارک و تعیین آنها توسط هر نهاد اجرایی دریافت کننده بودجه، ذکر تمامی مدارک در یک تیتر ممکن نیست. در اینجا، تنها مدارک عمومی لازم برای دریافت تسهیلات توسعه اشتغال تبصره ۱۸ را ذکر کردهام که عبارتند از:
1. اصل مدارک هویتی شامل کارت ملی و شناسنامه.
2. اصل مجوز فعالیت از دستگاه اجرایی ذیصلاح که دارای شناسه یکتای صادره از درگاه ملی مجوزهای کشور (moavez.ir) است.
3. برای شخصیتهای حقوقی، کپی گواهینامه ثبت شرکت یا موسسه در سامانه جامع ثبت شرکتها؛ کپی اساسنامه شرکت یا موسسه؛ کپی روزنامه رسمی آگهی تاسیس و آخرین تغییرات شرکت یا موسسه؛ و گزارش حسابرسی شرکت یا موسسه برای سال مالی قبل نیز مورد نیاز است.
متقاضیان برای اطلاع از مدارک اختصاصی مورد نیاز برای دریافت تسهیلات تبصره ۱۸، باید به بخشنامه مربوط به نهاد و دستگاه اجرایی که قصد اخذ تسهیلات از آن نهاد را دارند، مراجعه کنند. این بخشنامهها بهطور دقیق و کامل مدارک لازم برای دریافت تسهیلات توسعه اشتغال (تبصره ۱۸) را شرح میدهند. بنابراین، متقاضیان برای اطمینان از اینکه همه مدارک لازم را به درستی تهیه کردهاند، باید این بخشنامهها را به دقت مطالعه و بررسی کنند.
سامانه ثبت نام وام تبصره 18
در توضیحات مربوط به سامانه ثبت نام وام تبصره ۱۸، باید ذکر شود که مطابق با اطلاعات منتشر شده در روزنامهها و رسانهها در خصوص تسهیلات تبصره ۱۸ قانون بودجه ۱۴۰۲، این تسهیلات توسط دستگاههای اجرایی و نهادهای ذیصلاحیت دریافتکننده بودجه از دولت، به صورت وامهای اشتغالی، تولیدی، پیشران اقتصادی و دانشبنیان به متقاضیان واجد شرایط اختصاص مییابد.
ضمناً، هر دستگاه اجرایی موظف است سامانه مخصوص اعطای وام در حوزه مربوطه خود را ایجاد و شرایط و مدارک آن را در قالب بخشنامه و آییننامه داخلی تعیین و اعلام نماید. بنابراین، هر نهاد باید دارای سامانه مخصوص خود برای اعطای وام باشد و امکان معرفی یک سامانه مشخص به عنوان “سامانه ثبتنام تسهیلات توسعه اشتغال تبصره ۱۸ قانون بودجه ۱۴۰۲” وجود ندارد.
به عنوان یک مثال، وزارت جهاد کشاورزی سامانه “سیتا” (cita.maj.ir) راهاندازی کرده است که به متقاضیان تسهیلات تبصره ۱۸ اعطایی از سوی این نهاد امکان ثبت درخواست خود را از طریق این سامانه فراهم میکند.
همچنین، صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری در سامانه خود با آدرس ghazal.inif.ir، زیر گزینه تسهیلات، امکان ثبت درخواست تسهیلات تبصره ۱۸ را نیز فراهم کرده است. برای شرکتهای دانشبنیان و شرکتهای فناور و خلاق، دو لینک اختصاصی جهت ثبت درخواست در نظر گرفته شده است.
نحوه ثبت نام و دریافت وام تبصره ۱۸
بسته به دستگاه اجرایی اعطا کننده وام، فرآیند ثبت نام و دریافت وام تبصره ۱۸ میتواند به صورت حضوری یا از طریق اینترنتی انجام شود. در صورتی که دستگاه اجرایی سامانه مخصوص راه اندازی کرده باشد، میتوانید به صورت آنلاین از طریق مراجعه به سامانه ثبت نام و مدارک مورد نیاز را بارگذاری کنید. در غیر اینصورت، میتوانید به صورت حضوری و با مراجعه به دستگاه ذیربط و ذیصلاح، فرمهای مربوطه را تکمیل و مدارک لازم را ارائه نمایید.
به طور بدیهی، این راهنما مناسب برای همه افراد نیست و متقاضیانی که از دستگاههای اجرایی دیگر درخواست وام تبصره ۱۸ را دارند، باید به سامانه مخصوص آن دستگاه مراجعه کنند. برای دریافت وام تسهیلات توسعه اشتغال تبصره ۱۸ وزارت جهاد کشاورزی، فرآیند زیر باید دنبال شود:
1. در ابتدا، متقاضی باید آدرس سامانه سیتا (cita.maj.ir) را جستجو کرده و گزینه “ورود به پنل کاربری” را انتخاب کند.
2. در این مرحله، فرد باید نام کاربری و رمز عبور خود را وارد کند. در صورتی که هنوز ثبتنام نکرده باشد، ابتدا باید از طریق گزینه “ثبت نام” در سامانه سیتا، عملیات ثبتنام را انجام دهد.
3. سپس، باید گزینه “تبصره ۱۸” را انتخاب کند.
4. در این مرحله، مشخصات عمومی متقاضی باید وارد شود و بر روی گزینه “ثبت” کلیک شود.
5. سپس، مشخصات فعالیت و طرح فنی باید وارد شده و به مرحله بعدی رفته شود.
6. در نهایت، مدارک مورد نیاز، از جمله مدارک هویتی و غیره، باید بارگذاری شود و بر روی گزینه “ثبت” کلیک شود.
در صورتی که متقاضی، تمامی مراحل را به درستی طی کرده باشد، کد رهگیری ثبت موفقیتآمیز درخواست تسهیلات توسعه اشتغال تبصره ۱۸ به او از طریق پیامک ارسال میشود. او میتواند با ورود به سامانه، درخواست ثبت شده خود را جهت دریافت این تسهیلات پیگیری کند.
مبلغ و نرخ سود وام تبصره 18
در توضیح مبلغ و نرخ تسهیلات توسعه اشتغال تبصره ۱۸، باید گفت که مبلغ و نرخ سود وام تبصره ۱۸ قانون بودجه قابل تعیین به صورت ثابت نیست؛ زیرا این موارد به فاکتورهای متعددی مانند سال درخواست تسهیلات، دستگاه اجرایی ارائه دهنده و مواردی از این دست وابسته است.
اما در حال حاضر و در زمان نگارش مقاله (دی ماه ۱۴۰۲)، سقف تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری، ۳ میلیارد تومان است و نرخ سود آن حداکثر ۴ درصد میباشد. دریافتکنندگان باید طی ۴۸ ماه اقدام به بازپرداخت تسهیلات اخذ شده نمایند.
همچنین، در سال جاری (دی ماه ۱۴۰۲) مبلغ وام تبصره ۱۸ صنعت و معدن برای هر طرح یا پروژه، بر اساس نوع طرح و میزان سرمایهگذاری آن تعیین میشود. حداکثر مبلغ این وام برای طرحهای تولیدی و صنعتی ۱۰۰ میلیارد ریال و برای طرحهای معدنی ۵۰ میلیارد ریال است. نرخ سود وام تبصره ۱۸ صنعت و معدن ۱۸ درصد است، اما این نرخ سود برای طرحهای دانشبنیان و اشتغالزا ۱۴ درصد میباشد.
لازم به ذکر است که اخبار منتشره در سال جاری (دی ماه ۱۴۰۲) اعلام تخفیف نرخ سود به میزان ۲ درصد برای تقویت کسب و کارهای مرزنشین و مناطق محروم و همچنین برای فعالیتهای دانشبنیان در این مناطق است. در ادامه، پیگیری تسهیلات توسعه اشتغال (وام تبصره ۱۸) بررسی میشود.
پیگیری تسهیلات توسعه اشتغال (وام تبصره ۱۸)
پیگیری تسهیلات توسعه اشتغال (وام تبصره ۱۸) میتواند به دو صورت انجام شود: از طریق مراجعه حضوری به دستگاه اجرایی ارائهدهنده وام یا از طریق مراجعه به سایت و سامانهای که فرد، ثبتنام تسهیلات تبصره ۱۸ را در آن انجام داده است. پیگیری تسهیلات توسعه اشتغال (وام تبصره ۱۸) ثبتنام شده در سایت وزارت جهاد کشاورزی، به عنوان یک نمونه ارائه شده است.
برای انجام پیگیری در سایت سیتا، فرد باید به آدرس سامانه سیتا (cita.maj.ir) مراجعه کرده، گزینه “ورود به پنل کاربری” را انتخاب و پس از ورود به پورتال خود در سایت سیتا، بر روی گزینه “تبصره ۱۸” کلیک کند.
سوالات متداول
1- شرایط دریافت تسهیلات تبصره ۱۸ قانون بودجه چیست؟
2- مدارک لازم برای دریافت تسهیلات تبصره 18 قانون بودجه چیست؟
3- سامانه دریافت تسهیلات تبصره ۱۸ قانون بودجه چیست؟
